Pengawa kitai bansa dayak.
Kemaya ari tu pengawa kitai baka nganyam,nenun,ngajat,kuntau iban gau berenung makin majak midang ari dipeda mata .kebuah pia laban urang anembiak kemaya ari tu makin rindu ka pengawa pemerindang bukai baka games,music,kayo-kayo gau pengawa bukai sida ea lalu nadai terkuing runding ka utai bansa tu.Kebuah :
1.Enda minat,
2.Malu ngayanka pengawa bansa diri.
3.Mayuh nadai meri penguntung (penemu sekeda)
4.Nadai urang ngemeranka pengawa tu baka bala pengajar,apai indai (endang nadai
dikemeranka ngagai anak sida)
5.Enda penting (nadai nulung minta pengawa puang) penemu sekeda.
6.Ngiruhka diri laban ku penemu mayuh pengawa bukai manah agi ka dikereja.
Pekara ka bansa tu mayuh meri penguntung ngagai bansa diri laban ari pengawa kitai iban tu meh kitai ulih ngangkatka diri dalam mata dunya dikumbai urang :antarabangsa .Baka dalam industri dagang temuai,jalai dagang,penemu ,skill gau mayuh penguntung bukai ka diulih ari kitai ngemeranka utai ka bansa tu..ukai baka penemu ti dirintaika aku ba datas nyin.Ubah meh lalu angkat meh pengawa asal kitai iban.
Saratok merupakan sebuah daerah kecil yang sedang pesat membangun. Dalam 10 tahun belakangan ini, perkembangan pesat terutama dari aspek infrastruktur begitu ketara. Lengkap sebagai sebuah bandar, Saratok juga memiliki ciri-ciri fizikal sebuah bandar seperti bandar-bandar lain di Sarawak.
Sehingga kini, asal usul nama Saratok tidak dapat dipastikan. Namun, terdapat beberapa versi mengenai kewujudannya. Berikut ialah beberapa versi yang mengisahkan sejarah asal-usul nama Saratok.
Versi 1: Di dalam buku ‘Legends & History of Sarawak’ yang ditulis oleh Chang Pat Poh, ia dikaitkan dengan seorang Melayu tua yang bergelar ‘Dato’ dan temannya yang ingin mengunjungi sanak saudaranya yang berada di kawasan Saratok suatu ketika dahulu. Disebabkan usia yang tua, beliau sering berjalan menuju ke arah yang salah. Temannya itu selalu mengingatkan beliau dengan berkata ‘Salah Tok’. Akhirnya ia dituturkan secara perlahan sebagai ‘Saratok’ hingga ke hari ini.
Versi 2: Cerita lisan masyarakat pula mempercayai ia berpunca daripada pokok ‘Salak’. Pada masa dahulu, terdapat banyak pokok salak di kawasan Pekan Saratok. Pengunjung ke situ sering mengatakan ‘Salak Tu’; yang bermaksud ‘Ini adalah pokok Salak’. Secara perlahan juga, ia dituturkan sebagai ‘Saratok’.
Versi 3: Manakala di dalam buku ‘The Living Legends: Borneo Telling Their Tales’ yang dikarang oleh Benedict Sandin, kewujudan nama ‘Saratok’ dipercayai berpunca daripada kumpulan Seru yang diketuai oleh pahlawan bernama ‘Segatok’ yang melarikan diri daripada serangan orang Iban ke sebuah ‘Munggu’ (Bukit). ‘Munggu’ ini dinamakan sebagai ‘Munggu Segatok’ sempena nama ketua kumpulan Seru tersebut. Pejabat Daerah Saratok pada masa ini terletak di atas ‘Munggu’ itu. Lama-kelamaan perkataan ‘Segatok’ ini dituturkan sebagai ‘Saratok’
MAKLUMAT ASAS DAERAH SARATOKSaratok merupakan sebuah daerah yang terletak di pendalaman dan mengikut bancian pada tahun 1871, Daerah Saratok mempunyai populasi seramai 9,530 orang penduduk. Majoriti penduduk adalah Iban (6,741 orang), Melayu (2,724 orang), Cina (62 orang), dan kaum lain-lain (3 orang).
Fort Charles’ telah dibina oleh seorang kakitangan Kerajaan Brooke yang bernama Maxwell di dalam tahun 1878 sebagai tempat pentadbiran dan mengumpul cukai daripada penduduk setempat. Bangunan ini telah runtuh disebabkan hakisan tanah pada tahun 1893 dan dibina semula pada tahun 1895.
Sepuluh tahun selepas ‘Fort Charles’ dibina, ‘Fort Ranee’ di Saratok dibina pada tahun 1888. Pada asalnya, bangunan dibina menggunakan bumbung atap dan kayu belian. Sekarang digunakan sebagai bangunan Pejabat Daerah, Saratok. Beberapa deretan kedai kayu yang pertama sepanjang Batang Krian telah dibina oleh orang Cina (Hokkien) pada awal tahun 1900 an. Sekolah Rendah Min Syn telah dibina di dalam tahun 1919 apabila lebih ramai orang Cina yang menetap di Saratok.
Sekitar tahun 1888, didapati ramai orang Iban yang menetap di sepanjang Sungai Krian dan Sungai Sebetan. Orang Melayu di Kabong dan Sessang manakala orang Cina di pekan Saratok, Roban dan Kabong. Aktiviti utama penduduk adalah menanam padi, menangkap ikan dan menanam rumbia. Dalam tahun 1900 an, penanaman getah di bawa masuk ke Daerah Saribas dan berkembang ke Sungai Krian.
Terdapat dua tempat bersejarah di Saratok iaitu telaga lama yang kenali sebagai Telaga Mok Haji Kiah yang terletak di bawah bangunan Pejabat Daerah, Saratok. Telaga ini tidak pernah kering walaupun mengalami musim kemarau. Sebuah lagi tempat bersejarah adalah Tapak Bersejarah Orang Kaya Temenggong Tandok yang terletak di Krian Tengah (Krangan). Menurut sejarah, rumah panjang Temenggong Tandok telah dibakar oleh orang Iban dari Banting yang diketuai oleh Ijau Lang dalam tahun 1833. Pada masa tersebut, Saratok adalah di bawah pemerintahan Sultan Brunei.
Pekan Saratok telah terbakar di dalam bulan Jun 1970. Setengah daripada 56 unit kedai kayu telah terbakar. Pada 10 Mei 1972, kedai konkrit telah dibina buat pertama kalinya. Dalam bulan Oktober 1973, 61 unit kedai konkrit telah dibina di atas tapak pekan yang lama. Manakala pada tahun 1981, 10 unit kedai, sebuah Masjid Daerah baru yang berungkos RM316,000.00 dan sebuah Kuil Cina siap dibina. Gereja St. Peter yang dibina dalam tahun 1930 an telah digantikan dengan gereja konkrit pada tahun 1969. Tapak lama pekan Saratok di Jalan Ong Ho San telah digunakan untuk membina Sekolah Rendah Min Syn, Dewan Masyarakat, Pasar Sayur dan Stesen Bas Saratok yang baru.
Terdapat lima buah Sekolah Menengah dalam Daerah Saratok yang mana sebuah terletak di Roban, sebuah di Sg. Sebetan (Batu 4) dan sebuah lagi terletak di Kabong. Manakala 2 buah lagi terletak dalam Saratok. Di samping itu juga, terdapat tiga buah Bank di Saratok dan sebelas Hotel bertaraf sederhana di pekan Saratok.Mengikut kajian yang dibuat di dalam bulan Februari 1999, Pekan Saratok mempunyai 121 unit kedai.
POPULASI
Daerah Saratok telah lama bergerak bersama-sama tempo pembangunan negeri terutamanya setelah pelbagai program pembangunan tanah dibawa ke sini yang secara tidak langsung meningkatkan populasi penduduknya. Pada tahun 1871, jumlah penduduk di sini ialah kira-kira 9,530 orang. Ketika itu, majoriti penduduknya adalah kaum Iban iaitu seramai 6,741 orang dan Melayu kira-kira 2,724 orang. Selebihnya ialah Cina dengan 62 orang dan India seramai 3 orang. Aktiviti utama penduduk di daerah ini ketika itu ialah menanam padi, menangkap ikan, memproses rumbia dan menoreh getah.
Kini populasinya telah meningkat kepada kira-kira 43,035 orang daripada keseluruhan populasi Bahagian Betong yang berjumlah sekitar 94,461 orang. Daripada jumlah itu, kira-kira 22,103 orang adalah daripada kaum Iban, 17,641 orang adalah daripada kaum Melayu, 2892 orang kaum Cina, 134 orang kaum Melanau, 67 orang kaum Bidayuh, 59 lain-lain Bumiputera, 96 rakyat asing dan 43 lain-lain. Statistik terkini penduduk Saratok.
Sumber: http://saratok.pjl.com.my/setempat.htm
vacancy ba sarawak.
Sehingga kini, asal usul nama Saratok tidak dapat dipastikan. Namun, terdapat beberapa versi mengenai kewujudannya. Berikut ialah beberapa versi yang mengisahkan sejarah asal-usul nama Saratok.
Versi 1: Di dalam buku ‘Legends & History of Sarawak’ yang ditulis oleh Chang Pat Poh, ia dikaitkan dengan seorang Melayu tua yang bergelar ‘Dato’ dan temannya yang ingin mengunjungi sanak saudaranya yang berada di kawasan Saratok suatu ketika dahulu. Disebabkan usia yang tua, beliau sering berjalan menuju ke arah yang salah. Temannya itu selalu mengingatkan beliau dengan berkata ‘Salah Tok’. Akhirnya ia dituturkan secara perlahan sebagai ‘Saratok’ hingga ke hari ini.
Versi 2: Cerita lisan masyarakat pula mempercayai ia berpunca daripada pokok ‘Salak’. Pada masa dahulu, terdapat banyak pokok salak di kawasan Pekan Saratok. Pengunjung ke situ sering mengatakan ‘Salak Tu’; yang bermaksud ‘Ini adalah pokok Salak’. Secara perlahan juga, ia dituturkan sebagai ‘Saratok’.
Versi 3: Manakala di dalam buku ‘The Living Legends: Borneo Telling Their Tales’ yang dikarang oleh Benedict Sandin, kewujudan nama ‘Saratok’ dipercayai berpunca daripada kumpulan Seru yang diketuai oleh pahlawan bernama ‘Segatok’ yang melarikan diri daripada serangan orang Iban ke sebuah ‘Munggu’ (Bukit). ‘Munggu’ ini dinamakan sebagai ‘Munggu Segatok’ sempena nama ketua kumpulan Seru tersebut. Pejabat Daerah Saratok pada masa ini terletak di atas ‘Munggu’ itu. Lama-kelamaan perkataan ‘Segatok’ ini dituturkan sebagai ‘Saratok’
MAKLUMAT ASAS DAERAH SARATOKSaratok merupakan sebuah daerah yang terletak di pendalaman dan mengikut bancian pada tahun 1871, Daerah Saratok mempunyai populasi seramai 9,530 orang penduduk. Majoriti penduduk adalah Iban (6,741 orang), Melayu (2,724 orang), Cina (62 orang), dan kaum lain-lain (3 orang).
Fort Charles’ telah dibina oleh seorang kakitangan Kerajaan Brooke yang bernama Maxwell di dalam tahun 1878 sebagai tempat pentadbiran dan mengumpul cukai daripada penduduk setempat. Bangunan ini telah runtuh disebabkan hakisan tanah pada tahun 1893 dan dibina semula pada tahun 1895.
Sepuluh tahun selepas ‘Fort Charles’ dibina, ‘Fort Ranee’ di Saratok dibina pada tahun 1888. Pada asalnya, bangunan dibina menggunakan bumbung atap dan kayu belian. Sekarang digunakan sebagai bangunan Pejabat Daerah, Saratok. Beberapa deretan kedai kayu yang pertama sepanjang Batang Krian telah dibina oleh orang Cina (Hokkien) pada awal tahun 1900 an. Sekolah Rendah Min Syn telah dibina di dalam tahun 1919 apabila lebih ramai orang Cina yang menetap di Saratok.
Sekitar tahun 1888, didapati ramai orang Iban yang menetap di sepanjang Sungai Krian dan Sungai Sebetan. Orang Melayu di Kabong dan Sessang manakala orang Cina di pekan Saratok, Roban dan Kabong. Aktiviti utama penduduk adalah menanam padi, menangkap ikan dan menanam rumbia. Dalam tahun 1900 an, penanaman getah di bawa masuk ke Daerah Saribas dan berkembang ke Sungai Krian.
Terdapat dua tempat bersejarah di Saratok iaitu telaga lama yang kenali sebagai Telaga Mok Haji Kiah yang terletak di bawah bangunan Pejabat Daerah, Saratok. Telaga ini tidak pernah kering walaupun mengalami musim kemarau. Sebuah lagi tempat bersejarah adalah Tapak Bersejarah Orang Kaya Temenggong Tandok yang terletak di Krian Tengah (Krangan). Menurut sejarah, rumah panjang Temenggong Tandok telah dibakar oleh orang Iban dari Banting yang diketuai oleh Ijau Lang dalam tahun 1833. Pada masa tersebut, Saratok adalah di bawah pemerintahan Sultan Brunei.
Pekan Saratok telah terbakar di dalam bulan Jun 1970. Setengah daripada 56 unit kedai kayu telah terbakar. Pada 10 Mei 1972, kedai konkrit telah dibina buat pertama kalinya. Dalam bulan Oktober 1973, 61 unit kedai konkrit telah dibina di atas tapak pekan yang lama. Manakala pada tahun 1981, 10 unit kedai, sebuah Masjid Daerah baru yang berungkos RM316,000.00 dan sebuah Kuil Cina siap dibina. Gereja St. Peter yang dibina dalam tahun 1930 an telah digantikan dengan gereja konkrit pada tahun 1969. Tapak lama pekan Saratok di Jalan Ong Ho San telah digunakan untuk membina Sekolah Rendah Min Syn, Dewan Masyarakat, Pasar Sayur dan Stesen Bas Saratok yang baru.
Terdapat lima buah Sekolah Menengah dalam Daerah Saratok yang mana sebuah terletak di Roban, sebuah di Sg. Sebetan (Batu 4) dan sebuah lagi terletak di Kabong. Manakala 2 buah lagi terletak dalam Saratok. Di samping itu juga, terdapat tiga buah Bank di Saratok dan sebelas Hotel bertaraf sederhana di pekan Saratok.Mengikut kajian yang dibuat di dalam bulan Februari 1999, Pekan Saratok mempunyai 121 unit kedai.
POPULASI
Daerah Saratok telah lama bergerak bersama-sama tempo pembangunan negeri terutamanya setelah pelbagai program pembangunan tanah dibawa ke sini yang secara tidak langsung meningkatkan populasi penduduknya. Pada tahun 1871, jumlah penduduk di sini ialah kira-kira 9,530 orang. Ketika itu, majoriti penduduknya adalah kaum Iban iaitu seramai 6,741 orang dan Melayu kira-kira 2,724 orang. Selebihnya ialah Cina dengan 62 orang dan India seramai 3 orang. Aktiviti utama penduduk di daerah ini ketika itu ialah menanam padi, menangkap ikan, memproses rumbia dan menoreh getah.
Kini populasinya telah meningkat kepada kira-kira 43,035 orang daripada keseluruhan populasi Bahagian Betong yang berjumlah sekitar 94,461 orang. Daripada jumlah itu, kira-kira 22,103 orang adalah daripada kaum Iban, 17,641 orang adalah daripada kaum Melayu, 2892 orang kaum Cina, 134 orang kaum Melanau, 67 orang kaum Bidayuh, 59 lain-lain Bumiputera, 96 rakyat asing dan 43 lain-lain. Statistik terkini penduduk Saratok.
Sumber: http://saratok.pjl.com.my/setempat.htm
vacancy ba sarawak.
Tupik tu kena aku nguji SEO ari blog iban2u aku.. engka ulih pansut ba mua 1 (MAKSUDNYA : Bila google jer, blog ini muncul di muka hadapan 1)
Mayuh endur begiga ka pengawa kusung maya ari. tang pengawa kusung ka bisi ditantai ka mimit aja. Nyadi sida ka bedau bulih pengawa, nyau asai ka gila baka meh jalai tau bulih pengawa enggau jampat. Menya, pansut aja ari universiti lalu bulih pengawa. Tang diatu, ka setahun, empai meh bulih pengawa ka senipak enggau pelajar.
MAYA KA MINTA PENGAWA
1. Pengalaman 3 taun – akai dai..baru abis belajar ditanya ka pengalaman ga.
2. Kala gawa ba bidang ti sama – kala meh, tang mimit aja.
3. Nemu jaku manderin – tu pedis amat tu.
Bah, tusah ku bilang..
serebana tusah ngiga kerja..
No comments:
Post a Comment